‘Boeren willen graag beloond worden – desnoods met geld’

Deze uitspraak komt van de spreker Dick Looman over het ‘Markemodel’, een geïntegreerd sturingsmodel voor melkveehouders en hun netwerkpartners. De spreker is voorzitter van de Agrarische Natuurvereniging Achterhoek, de bakermat van het model en was te gast op een avond georganiseerd door de ANV Het Binnenveld en de Gebiedscoöperatie Het Binnenveld. In de Achterhoek doen in de net opgeschaalde versie 90 melkveehouders mee.

Enthousiast vertelt Dick Looman over de manier waarop afspraken tussen deelnemende boeren en eisende partijen als banken en afnemers over de duurzaamheidsprestaties. Die afspraken zijn in dialoog ontstaan en dat maakt het Markemodel uniek. In het figuur hieronder wordt de dialoog verbeeld. De prestaties gaan onder andere over de reductie van broeikasgassen, en uitstoot van ammoniak, over de stikstof- en fosfaat bodemoverschot, eiwit van eigenland en biodiversiteit. Het zijn zogenaamde kritische prestatie-indiatoren (KPIs). Er zijn drempelwaarden voor deze KPI’s geformuleerd en worden die behaald dan zijn er door de melkveehouders punten te verdienen. Die punten leveren uiteindelijk wel geld op.

Maar de beloning zit vooral in de waardering  van de eisende partijen, en de waardering vanuit het gebied. Per gebied zijn er namelijk streefwaarden voor de KPI’s vastgelegd. Gezamenlijk werken melkveehouders eraan om die te halen. De Provincie Gelderland is ook op de Veluwe en in het Binnenveld een pilot gestart. Vanuit Het Binnenveld doen hier 8 melkveehouders aan mee. Hopelijk volgt de Provincie Utrecht (UPLG!) ook met deze benadering en komen er ook mogelijkheden voor de andere sectoren. Het is een wijze van sturen op doelen die ook aansluit bij de landelijke ambities: meer te sturen op doelen en ruimte voor ondernemerschap in regelgeving.